Bitwa pod Falaise

BITWA  POD  FALAISE



Bitwa pod Falaise (czyt. Falez) została stoczona 7 - 22 VIII 1944 roku na terenie Normandii we Francji między wojskami niemieckimi i anglo - amerykańskimi z udziałem polskiej 1 Dywizji Pancernej, będąca finalnym aktem operacji w Normandii.


W bitwie tej dużą rolę odegrała polska 1 Dywizja Pancerna dowodzona przez gen. Stanisława Maczka, wchodząca w skład 2 korpusu kanadyjskiego gen. G. G. Simondsa. Korpus ten wchodził w skład 1 armii kanadyjskiej gen. H. D. G. Crerara. Alianci opanowali rozległy przyczółek na wybrzeżu normandzkim, a na prawym skrzydle, wąskim i głębokim korytarzem włamali się w obronę niemiecką (3 armia amerykańska).


Wojska niemieckie w północno-zachodniej Francji składały się z 15 i 7 armii polowej oraz 88 samodzielnego korpusu i wchodziły w skład Grupy Armii "B".


25 VII wojska alianckie przełamały obronę niemiecką pod St. Lô (operacja "Cobra"). W lukę weszła 3 armia amerykańska, która jednym zagonem poszła w kierunku Brestu, drugim zaś szerokim łukiem w kierunku Le Mans. 7 VIII wojska pancerne nieprzyjaciela uderzyły w kierunku Argentan - Mortain z zamiarem odcięcia 3 armii amerykańskiej. wtedy dowództwo alianckich wojsk inwazyjnych postanowiło dwustronnym oskrzydleniem okrążyć wojska niemieckie, działające w Normandii. 1 armii kanadyjskiej przypadła rola zamknięcia nieprzyjacielowi dróg odwrotu przez opanowanie ważnego węzła komunikacyjnego Falaise. Zadaniem 1 Dywizji Pancernej, nacierającej na skrajnym wschodnim skrzydle 1 armii kanadyjskiej, było zdobyć - wspólnie z 4 Dywizją Pancerną kanadyjską - miasto Falaise. W nocy z 7 na 8 VIII 1944r. dywizja zajęła podstawy wyjściowe na południowym skraju Caen, a 8 VIII w połowie dnia rozpoczęła natarcie czołowe wzdłuż szosy Caen - Falaise.


Własne lotnictwo dwukrotnie zbombardowało omyłkowo szyki bojowe dywizji polskiej. Mimo to przełamała ona główną pozycję obrony niemieckiej, zdobywając szereg miejscowości i odpierając liczne kontrataki. Do 15 VIII 1 Dywizja Pancerna osiągnęła rubież rzeki Laison, z której rozpoczęła manewr na skrzydło nieprzyjaciela z zadaniem połączenia się z nacierającymi od południa jednostkami amerykańskimi. Po sforsowaniu z marszu rzeki Dives pod Jort i Vendeure 1 Dywizja Pancerna uderzyła w kierunku Trun. Falaise zajęła piechota kanadyjska. Wojskom niemieckim otoczonym w Normandii pozostał do odwrotu 7-kilometrowy korytarz między Trun a północnym wyjściem z lasów Gouffern. Korytarz ten zamykał węzeł komunikacyjny Chambois i kompleks wzgórz 262 (Mont Ormel). 17 VIII 1 Dywizja Pancerna otrzymała rozkaz opanowania tego rejonu, wskutek czego jej zadanie wydłużyło się o dalsze 7 km w kierunku południowo-wschodnim. W dniach 19 - 22 VIII polska dywizja, walcząc w dwóch oddzielnych zgrupowaniach w rejonie Chambois i w rejonie wzgórza Mont Ormel nazwanego "Maczugą", wytrzymała zaciekłe ataki wojsk niemieckich, prowadzone ze wszystkich stron.


W toku walk pod Mont Ormel - Chambois 1 Dywizja Pancerna zniszczyła 70 czołgów, 500 samochodów i ponad 100 dział niemieckich i wzięła do niewoli 5650 żołnierzy niemieckich. W walce poległo 2664 żołnierzy polskich.7 sierpnia siły alianckie rozpoczęły szturm w kierunku Falaise. Operacja nie powiodła się, gdyż obrona niemiecka była zbyt silna. Udało się natomiast częściowo okrążyć obrońców. Dopełnienie okrążenia powierzono polskiej 1 Dywizji Pancernej.

19 sierpnia Polacy poczynili pierwszy krok w tym kierunku zajmując miasto Chambois, a następnie zwyciężając w bitwie o masyw Mont Ormel. Zostali jednak zaskoczeni przez korpus Waffen SS i utracili przez to część zdobytego wcześniej terytorium. Umożliwiło to wycofanie się kilku niemieckich oddziałów. Pomimo kolejnych zaciekłych ataków Polakom udało się utrzymać pozostały teren.

21 sierpnia obowiązki 1 Dywizji Pancernej przejęły wojska kanadyjskie. Dzięki temu Polacy rozpoczęli pościg za wycofującymi się Niemcami. Wielu niemieckim dywizjom udało się jednak wyjść z okrążenia.
Straty Niemców to ok. 20.000 zabitych żołnierzy i blisko 40.000 wziętych do niewoli.